Dit is een bekend probleem en dit probleem lijkt met social media steeds groter te worden. De meeste van ons zijn wel eens een foto van zichzelf op het internet tegengekomen die we liever kwijt dan rijk zijn. Wat kan u hiertegen doen?
Verzetten
Het goede nieuws is dat u zich altijd kan verzetten tegen het gebruik van uw portret. Het slechte nieuws is dat u niet altijd in het gelijk gesteld zal worden.
In de meeste gevallen zijn er tegenstrijdige belangen: u komt op voor de bescherming van uw privacy, de tegenpartij komt op voor haar recht op vrijheid van meningsuiting. Het recht op informatievergaring valt hier ook onder. Dit betekent dat anderen er belang bij kunnen hebben dat uw portret publiekelijk beschikbaar is.
Redelijk belang
Als u wilt dat uw portret niet langer gebruikt wordt, zult u moeten aantonen dat u een ‘redelijk belang’ heeft die uw verzet tegen het gebruik van uw portret rechtvaardigt en dat uw belang zwaarder weegt dan het belang van de tegenpartij. Wanneer weegt uw belang zwaarder?
Bij een redelijk belang moet u denken aan persoonlijkheidsbelangen. Hierbij kan u denken aan het beschermen van uw privéomstandigheden of onwenselijke associatie met bepaalde uitingen. Een bekend voorbeeld hiervan komt uit 2016. Daar kopte de Volkskrant ‘Is Schiphol nog veilig?’. Dit artikel werd vergezeld door een foto waarop een man met een moslim-achtig uiterlijk wordt gecontroleerd door de Marechaussee. Deze negatieve associatie van moslims met veiligheid en terrorisme was volgens de rechter té suggestief en daarmee had de geportretteerde zich terecht op het standpunt gesteld dat de publicatie inbreuk maakt op zijn levenssfeer. Het recht op privacy woog hier zwaarder dan de uitingsvrijheid.
Belangenafweging
Bij het maken van een dergelijke belangenafweging kijkt de rechter naar alle omstandigheden van het geval. Dit biedt uiteraard weinig handvatten, maar na verloop van tijd zijn door de rechter een aantal factoren vastgesteld die van bovenliggend belang zijn bij het maken van de belangenafweging.
Namelijk:
- plaats en totstandkoming van het portret,
- de aard en mate van intimiteit waarop u bent afgebeeld,
- het karakter van de foto,
- de context van de publicatie,
- de juistheid van de verstrekte informatie en,
- het maatschappelijk belang of de nieuwswaarde van de openbaarmaking van uw portret.
De invulling van deze factoren is sterk afhankelijk per geval, maar dit zijn wel factoren waarmee u een duidelijk argument kan formuleren waarom uw belang zwaarder weegt dan het belang van de wederpartij.
Zoek contact
In veel gevallen doet u er goed aan om zelf contact op te nemen met de wederpartij. Gebruik hierbij de voornoemde factoren bij het beargumenteren waarom uw belang zwaarder weegt dan het belang van de wederpartij. Daarnaast kunt u zich beroepen op uw privacyrechten. Zorg ervoor dat u dit altijd schriftelijk doet omdat u dan bij een eventuele rechtsgang een sterkere rechtspositie heeft . Dit hoeft niet ingewikkeld te zijn. Soms is het sturen van een email al voldoende.
In andere gevallen kan het raadzaam zijn om een sommatiebrief te sturen. Hierin wordt een onthoudingsverklaring voorgelegd waarin bijvoorbeeld een verbod tot verdere publicatie gevorderd kan worden en een (materiële/immateriële) schadevergoeding. Mocht deze brief niet tot het gewenste effect leiden, dan kan u de wederpartij dagvaarden. Laat u zich over deze stappen adviseren door een advocaat.